TO I OWO O ŚRODOWISKU: Ozon i jego właściwości

Ozon (O3) jest odmianą tlenu (O2), składająca się z cząsteczek posiadających trzy atomy. Posiada silne własności bakteriobójcze i toksyczne. Stosowany jest przy odkażaniu wody oraz pełni ważną rolę w pochłanianiu części promieniowania słonecznego tzw. nadfioletu dochodzącego do Ziemi.

W warunkach normalnych ozon jest niebieskim, niepalnym gazem. Tworzy się w momencie wyładowań elektrycznych podczas uderzeń piorunów. W stanie wolnym występuje w atmosferze. Powstaje w górnych jej warstwach w wyniku rozpadu cząsteczek tlenu pod wpływem światła i dalszego łączenia się tych cząsteczek.

Ozon powstający przy powierzchni ziemi jest zanieczyszczeniem wtórnym, to znaczy powstałym w atmosferze na skutek chemicznych lub fizycznych przemian zanieczyszczeń pierwotnych, czyli zanieczyszczeń bezpośrednio emitowanych do atmosfery ze źródła, np. emisja gazów spalinowych takich jak dwutlenek węgla, dwutlenek siarki i pyły podczas spalania węgla. Reakcje takie przyspiesza wysoka temperatura powietrza. Ozon ten nazywany jest  ozonem troposferycznym lub przyziemnym.

Ozon w stratosferze czyli drugiej licząc od powierzchni ziemi warstwie atmosfery powstaje w wyniku oddziaływania promieniowania słonecznego na cząsteczki tlenu, w wyniku czego cząsteczki te rozpadają się na dwa atomy tlenu (O). Następnie atomy tlenu reagują z tlenem cząsteczkowym (O2) tworzą cząsteczki ozonu (O3). Ozon ten nazywany jest ozonem stratosferycznym lub warstwą ozonową czyli warstwą o zwiększonej ilości ozonu w stratosferze.

Najwyższe stężenia ozonu przy powierzchni Ziemi występują wiosną i latem, ponieważ powstawaniu ozonu sprzyja słoneczna pogoda i wysoka temperatura powietrza.

Ozon w przeciwieństwie do tlenu jest silnym utleniaczem fotochemicznym czyli posiadającym silne właściwości utleniające w obecności światła.Ta właściwość powoduje, że w stratosferze, pochłania on prawie całkowicie niezwykle szkodliwe dla organizmów żywych, promieniowanie nadfioletowe czyli słynne promieniowanie UV. Dzięki czemu do powierzchni Ziemi dociera tylko kilka procent tego niebezpiecznego promieniowania.

W słoneczne, gorące dni najwyższe wartości ozonu występują najczęściej w godzinach od 10-tej do 14-stej, w tym samym czasie przy bezchmurnym niebie ma miejsce również największe promieniowanie UV.

W następnym numerze Gazety Malanowskiej przeczytacie Państwo o oddziaływaniu ozonu.

„Ziemi nie dziedziczymy po naszych rodzicach, pożyczamy ją od naszych dzieci”.

Czy wiesz, że?

Ozon w 1840 roku odkrył i nazwał niemiecki chemik Christian Friedrich Schönbein

/-/ Łukasz Kurek