TO I OWO O ŚRODOWISKU: Chroń pszczoły

Pszczoły zawsze pełniły bardzo ważną rolę w przyrodzie. Miliony lat ewolucji sprawiły, że wykształciła się wzajemna zależność istnienia pomiędzy roślinami owadopylnymi i pszczołami. Większość kwiatów swą budową przystosowało się do zapylania właśnie przez pszczoły. Pszczoły natomiast przystosowały się do jak najlepszego wykorzystania pokarmu znajdującego się w kwiatach. Tak też powstał cykl biologiczny pszczelich rodzin dostosowany do rocznego rytmu kwitnienia. Jednak wraz z rozwojem cywilizacji, ta harmonijna zależność stopniowo jest zaburzona przez zmiany w środowisku spowodowane obecnością człowieka. W ostatnich latach zmiany te zaszły tak daleko, że zagrażają dalszemu istnieniu pszczół.

Korzyści z obecności pszczół w rolnictwie są doceniane nie od dziś. Jednak warto także podkreślić ich ogromną rolę w środowisku naturalnym. Pszczoły zapylają wszystkie rośliny, nie tylko uprawne. W przypadku upraw sadowniczych, gdzie główny plon stanowią owoce, zapylanie roślin przez owady jest jedynym zabiegiem umożliwiającym zwiększenie plonów. Ważną rolą pszczół jest również zapylanie rodzimych gatunków roślin, które dostarczają pokarm dzikim zwierzętom, a to stanowi element prawidłowego funkcjonowania ekosystemu.

Właściwe zapylenie roślin przez pszczoły to jedyny sposób na zachowanie różnorodności biologicznej. Znaczenie tego jest coraz większe ze względu na postępującą degradację środowiska, ginie coraz więcej gatunków roślin i zwierząt, a to właśnie pszczele zapylanie roślin utrzymuje równowagę w przyrodzie. Praca pszczół, wpływa nie tylko na upiększanie środowiska życia człowieka ale ma też pośredni wpływ na wysokość dochodów.

W zachowaniu gatunków roślin owadopylnych pszczoła jest niezastąpiona, spośród wszystkich owadów, także zapylających, posiada wyjątkowe i niepowtarzalne cechy. Jedną z nich jest "wierność kwiatowa”, czyli zbiór pokarmu z jednego gatunku roślin do czasu zakończenia kwitnienia. Kolejną istotną cechą jest zimowanie rodzin pszczelich, ta cecha pozwala na zapylanie roślin już wczesną wiosną, gdy innych owadów jest bardzo mało.

Należy pamiętać, że nieprawidłowo wykonywane zabiegi chemicznej ochrony roślin, zwłaszcza przy użyciu środków owadobójczych, niosą niezwykle duże zagrożenie dla pszczół i innych zapylaczy. Stosując środki ochrony roślin, należy w szczególności:

v  Stosować wyłącznie środki ochrony roślin dopuszczone do obrotu i stosowania na podstawie wydanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zezwoleń lub pozwoleń na handel równoległy;

v  Stosować środki ochrony roślin zgodnie z warunkami określonymi w etykiecie;

v  Dobierać środki ochrony roślin w taki sposób, aby minimalizować negatywny wpływ zabiegów chemicznych na organizmy niebędące celem zabiegu;

v  Nie stosować preparatów toksycznych dla pszczół w okresie kwitnienia roślin uprawnych oraz w uprawach, na których występują kwitnące chwasty;

v  Wykonywać zabiegi po zakończonych lotach owadów zapylających;

v  Zachowywać minimalne odległości od pasiek;

v  Przestrzegać okresów prewencji;

v  Nie wykonywać zabiegów w warunkach sprzyjających znoszeniu cieczy użytkowej podczas zabiegu.

Albert Einstein powiedział, że po wyginięciu pszczół ludziom pozostaną jeszcze 3-4 lata egzystencji. Był to wynik obserwacji i przemyśleń tego genialnego uczonego. Jeżeli istnienie ponad 80% roślin jest uzależnione od zapylania przez owady, to jak przyroda mogłaby bez nich funkcjonować? Warto by każdy z nas spróbował odpowiedzieć sobie na to pytanie.

O innych aspektach zrównoważonego korzystania z zasobów środowiska przeczytacie Państwo w następnym numerze Gazety Malanowskiej.

„Ziemi nie dziedziczymy po naszych rodzicach, pożyczamy ją od naszych dzieci”.

Czy wiesz, że?

Pszczoła miodna jest hodowana i wykorzystywana do produkcji miodu już od ponad 7000 lat.

ŁK